Boekrecensie | BASTA – autobiografie van Marco van Basten – Edwin Schoon – Lebowski 2019

Mijn jeugdheld Marco van Basten heeft weer een boek geschreven. Rauw, eerlijk en openhartig – staat er op de voorkant. Dat klopt. En we kunnen er ook nog nuttige lessen uit trekken.

Het is weer zo’n boek dat je in één keer uitleest. Tenminste, zo verging het mij. En als onversneden Van Basten-fan las het boek als een feest van herkenning.

Het technisch talent dat Van Basten op het veld heeft laten zien, kon ik niet terug zien in zijn schrijfstijl, maar dat was blijkbaar het rauwe element dat me op de voorkant van het boek beloofd was. Neemt niet weg dat het verhaal van toen naar nu je als lezer boeit en verbindt aan het boek. Het is echt zijn verhaal. Met de herkenbare feiten vanuit het verleden, de Ajax-tijd, het wondermooie EK van ’88, de penalty in ’92, de enkel. Het gaat van tranentrekkend mooi tot spuuglelijk. Van Basten schuwt niet om eerlijk te zeggen wat een puinhoop hij gemaakt heeft van zijn financiën en hoe hij zich voelde toen het voetballen echt niet meer ging.

Ik heb me nooit zo gerealiseerd dat ‘de enkel’ zo’n enorm leed heeft gebracht in zijn leven. Het leek me een nare blessure, die overwonnen werd door een nieuwe carrière in te slaan (golf en later het trainerschap). Maar de fysieke en mentale pijn spatte van het papier. Dat deed echt zeer.

Ook zijn bijzondere relatie met Johan Cruijff komt aan de orde. Ook daarin is niet alles rozengeur. Eigenlijk is ook dat een pijnlijk verhaal.

Het leven van Van Basten is doorgegaan en hij heeft zichzelf leren kennen, zo zou je het kunnen samenvatten. Niet verkeerd. Een superster op het hoogste podium zou zomaar in de wolken kunnen blijven.

Dat maakt het voor mij interessant een brug te slaan naar leren en leiderschap. De kern van leiderschap is volgens mij dat je jezelf leert kennen, je kwaliteiten en je zwakten. Die leer je kennen door het leven. Van je mooiste scores tot je knulligste dommigheden.

Daarnaast: accepteer het leven en het leiderschap van anderen. Van Basten is dat als het ware overkomen. Leiders van nu zouden het als voorwaarde moeten weten. Als je zelf leiding geeft, moet je ook leiding kunnen aanvaarden. Want als je weet hoe dat moet, kan je ook beter leiding geven en je verwachtingen uitspreken naar je medewerkers.

Het boek is rauw, eerlijk en openhartig. De lessen eruit ook:

Gebruik je gezonde verstand. Wees ambitieus maar blijf bij jezelf en in verbinding met anderen.

AH